Chế độ ăn lý tưởng cho người bệnh tiểu đường

  Chế độ ăn giữ vai trò tối quan trọng trong quá trình điều trị bệnh tiểu đường. Một chế độ ăn đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng, cân bằng về số lượng và chất lượng có thể kiểm soát tốt chỉ số đường huyết và sức khỏe tổng thể cho người bệnh. Đường huyết có thể tăng hoặc giảm đột ngột chỉ sau một bữa ăn, vì vậy nên ăn gì và kiêng ăn gì luôn là mối quan tâm hàng đầu đối với người bị tiểu đường.

   Theo Viện dinh dưỡng Quốc gia, chế độ dinh dưỡng tốt cho bệnh nhân tiểu đường cần đảm bảo được các nguyên tắc:

- Kiểm soát tốt chỉ số đường máu trước và sau bữa ăn.

- Đảm bảo đủ chất đạm, béo, bột đường, vitamin, muối khoáng một cách hợp lý để hạn chế gây ra các rối loạn chuyển hóa.

 - Duy trì được cân nặng ở mức hợp lý

 - Đơn giản, tiện lợi và dễ thực hiện.

1. Nên ăn gì?

- Nhóm đường bột: điểm mấu chốt trong chế độ ăn cho người tiểu đường là hạn chế gluxit (chất đường bột) tuy nhiên không được giảm quá nhiều để có thể duy trì được cân nặng và hoạt động bình thường. Các loại ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, gạo lức, rau củ... nên chế biến bằng cách hấp, luộc, hạn chế tối đa rán, xào. Các loại củ như khoai sắn cũng cung cấp khá nhiều tinh bột, nên nếu người bệnh tiểu đường ăn các loại này thì cần phải giảm hoặc cắt cơm.

- Nhóm thịt cá: người bệnh nên ăn cá, thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da, thịt lọc bỏ bớt mỡ,... được chế biến đơn giản như hấp, luộc, áp chảo nhằm loại bớt mỡ.

 - Nhóm chất béo: các thực phẩm có chất béo không bão hòa được ưu tiên trong chế độ ăn của người bệnh tiểu đường như dầu đậu nành, vừng, dầu cá, mỡ cá, olive... để tránh gây rối loạn chuyển hóa.

 - Nhóm rau củ: nên ăn rau nhiều hơn trong thực đơn của mình thông qua các cách chế biến đơn giản như hấp, luộc, rau trộn nhưng không nên sử dụng nhiều loại sốt có chất béo.

 - Hoa quả: cần tăng cường ăn trái cây tươi, không nên chế biến thêm bằng cách cho thêm kem, sữa, hạn chế ăn các loại quả chín ngọt như: sầu riêng, hồng chín, xoài chín...

Cũng theo Viện dinh dưỡng quốc gia, tỷ lệ giữa các thành phần sinh năng lượng trong bữa ăn hàng ngày của người bệnh tiểu đường được xác định cụ thể như sau:

• Gluxit (chất đường bột): tỷ lệ năng lượng do gluxit cung cấp nên đạt 50-60% tổng số năng lượng khẩu phần. Nên sử dụng các loại gluxit phức hợp dưới dạng các hạt và khoai củ. Hạn chế các loại đường đơn và các loại thức ăn có hàm lượng đường cao (bánh, kẹo, nước ngọt...)..

 • Lipit (chất béo): nên tiêu thụ chất béo vừa phải, hạn chế chất béo từ động vật, thay vào đó là các chất béo từ thực vật như dầu mè, dầu đậu nành, dầu hướng dương … sẽ giúp ổn định đường huyết và ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Năng lượng do chất béo cung cấp nên chiếm 25% - 30% tổng số năng lượng khẩu phần ăn.

• Protein (chất đạm): lượng protein nên đạt 0,8g/ kg/ ngày với người lớn, tương đương với 15 – 20% năng lượng khẩu phần ăn

.2. Không nên ăn gì?

   Bên cạnh việc đảm bảo một chế độ ăn cân đối dinh dưỡng, để quá trình điều trị bệnh tiểu đường đạt kết quả tốt nhất, người bệnh tiểu đường cần hạn chế các loại thực phẩm sau:

- Giảm lượng tiêu thụ ăn gạo trắng, bánh mì, miến, bột sắn dây, các loại củ nướng

- Hạn chế tối đa các loại hoa quả sấy khô, mứt hoa quả, các loại bánh kẹo ngọt, nước có ga ... bởi những loại này chứa một lượng đường rất cao, không tốt cho sức khỏe người bệnh.

 - Hạn chế các thực phẩm chứa chất béo bão hòa, nhiều cholesterol gây nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, không tốt cho sức khỏe nói chung và người bệnh tiểu đường nói riêng.

 - Người bệnh tiểu đường không nên ăn nhiều thịt lợn mỡ, phủ tạng động vật, da của gia cầm, kem tươi, dầu dừa, ...