Phân biệt men vi sinh và men tiêu hóa

   Liệu bạn có từng nhầm lẫn giữa men vi sinh và men tiêu hóa? Bạn không biết khi nào nên dùng men vi sinh, khi nào thì dùng men tiêu hóa, khiến cho việc sử dụng trong hỗ trợ điều trị không đem lại hiệu quả cao, ngược lại còn gây hại cho hệ tiêu hóa và sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời.

1. Định nghĩa

    Men vi sinh hay còn gọi là probiotic, là chế phẩm chứa vi sinh vật có lợi (lợi khuẩn). Trong đường ruột luôn tồn tại các loại vi khuẩn thường trú, có khoảng trên 500 loài khác nhau, ở trạng thái cân bằng tỷ lệ lợi khuẩn chiếm 85% - hại khuẩn là 15%.

    Men tiêu hóa hoàn toàn khác với men vi sinh, không phải là các vi khuẩn sinh học mà là những hợp chất được bào chế và có tác dụng như các enzyme tiêu hóa (hay còn gọi là men) của nước bọt, dạy dày, tụy, ruột…  

2. Tác dụng

   Khi vào đường tiêu hóa, men vi sinh sẽ giúp cải thiện sự cân bằng của hệ vi sinh đường ruột, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn có hại, hạn chế nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ đường ruột.

   Khi vào cơ thể, men tiêu hóa giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn (phân cắt thức ăn thành những miếng nhỏ để hấp thu vào máu) và giúp quá trình tiêu hóa diễn ra tốt hơn. Ví dụ: tuyến nước bọt, tuyến tụy bài tiết men alpha – amylase phân giải tinh bột đã nấu chín thành đường maltose, dạ dày tiết ra acid clohydric (HCl) và các men pepsin, lipase (trong đó, pepsin có tác dụng tiêu hóa từ 10 - 20% chất đạm từ thức ăn, lipase có tác dụng yếu, tiêu hóa chất béo đã nhũ tương hóa như chất béo trong sữa, trứng).

3. Sử dụng khi nào?

   Men vi sinh được sử dụng khi hệ vi khuẩn đường ruột bị mất cân bằng, dẫn đến loạn khuẩn, thường gặp ở bệnh nhân điều trị kháng sinh kéo dài. Biểu hiện loạn khuẩn ruột là rối loạn tiêu hóa, đi ngoài phân sống, tiêu chảy, khó tiêu, trướng bụng...

   Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại men vi sinh thuộc dạng thực phẩm chức năng, chứa hàm lượng lợi khuẩn cao vì vậy khi sử dụng phải tuân theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc bác sĩ điều trị. Đặc biệt, trong trường hợp men vi sinh chứa các chủng vi sinh vật không thường trú trong ruột (như dạng bào tử, nấm men) thì không nên sử dụng lâu dài. Lactobacilus và Bifidobacteria là hai loại lợi khuẩn thường trú tại đường ruột được sử dụng rông rãi.

   Men tiêu hóa được chỉ định sử dụng khi cơ thể thiếu men tiêu hóa thức ăn hoặc muốn tăng cường thêm khả năng tiêu hóa thức ăn ở người kém hấp thu, biếng ăn hoặc những người mới ốm dậy có thể lực yếu, hệ tiêu hóa chưa tiết men đầy đủ cũng là đối tượng nên dùng để cơ thể phục hồi nhanh.

4. Lưu ý khi dùng

   Men vi sinh:

• Không dùng men vi sinh trong viêm tụy cấp, phẫu thuật ruột...
• Uống men vi sinh sau kháng sinh khoảng 2 tiếng, tránh việc vi khuẩn có lợi vô tình bị kháng sinh tiêu diệt.
• Không pha men vi sinh trong nước sôi.
• Pha xong nên uống ngay, không để quá lâu khiến vi sinh vật bị chết sẽ không có tác dụng.

   Men tiêu hóa trên thị trường hiện có các loại men: pepsin, trypsin, pancreatin... hoặc có cả alpha amylase và papain. Tuy nhiên, cần lưu ý khi uống các men tiêu hóa không được dùng chung với thuốc kháng acid (thuốc trị viêm – loét dạ dày, thực quản, tá tràng) vì sẽ vô hiệu hóa tác dụng của men.

5. Nên sử dụng bao lâu?

   Men vi sinh: có thể sử dụng thường xuyên để tăng cường sức khỏe cho đường ruột, sử dụng lâu dài mà không ảnh hưởng đến cơ chế tự sinh enzyme của cơ thể, không gây phụ thuộc men vi sinh.

   Men tiêu hóa: chỉ dùng trong một khoảng thời gian nhất định khi thực sự cần thiết và phải có chỉ định của bác sĩ, sử dụng trong thời gian dài sẽ bị phụ thuộc vào sản phẩm, dễ làm cơ thể mất khả năng tự sản sinh enzyme tiêu hóa.